Inleiding
In onze praktijk komen er veel cliënten langs waarvan ieder een eigen behandelplan nodig heeft. We zien cliënten met hulpvragen rondom afvallen, aankomen, diabetes, cholesterol, hoge bloeddruk, zwangere, kinderen, sport, maar ook het prikkelbare darmsyndroom komt regelmatig voorbij. Diëtist en Yvon van de Wetering-Vreugdenhil is gespecialiseerd in het begeleiden van cliënten met het prikkelbare darmsyndroom, ook wel PDS genoemd, maar wat is PDS nou eigenlijk? En hoe kun je dit behandelen? In dit blog kom je daarachter.
Wat is PDS?
PDS, ook bekend als irritable bowel syndrome (IBS), is een chronische aandoening van het spijsverteringsstelsel. PDS heeft betrekking op de dikke darm, ook wel de colon genoemd. Dit deel van het spijsverteringsstelsel bevindt zich in de buik en is verantwoordelijk voor het absorberen van water en het vormen van ontlasting uit onverteerd voedsel. Bij mensen met PDS is de dikke darm vaak gevoeliger en reageert deze anders dan bij mensen zonder deze aandoening. Deze gevoeligheid kan leiden tot verschillende symptomen. Dus, hoewel de hele spijsvertering betrokken kan zijn, concentreert PDS zich voornamelijk in de dikke darm, waar de meeste symptomen optreden. Het is belangrijk om op te merken dat PDS geen ontstekingsziekte is en niet leidt tot ernstige complicaties zoals darmkanker.
Symptomen van PDS
De symptomen van PDS kunnen variëren van persoon tot persoon, maar de meest voorkomende zijn:
Buikpijn of buikkrampen:
- Vaak gelokaliseerd in de onderbuik.
- De pijn kan variëren van mild tot ernstig.
- Verlichting van de pijn kan optreden na een stoelgang.
Veranderingen in de stoelgang:
- Diarree: Frequente, waterige ontlasting.
- Obstipatie: Moeilijke of onregelmatige ontlasting, soms met een gevoel van onvolledige lediging.
- Afwisselend diarree en obstipatie: Een patroon waarbij diarree en obstipatie elkaar afwisselen.
Opgeblazen gevoel en winderigheid:
- Een gevoel van opgeblazenheid, vaak na het eten.
- Overmatige winderigheid kan ook voorkomen.
Slijm in de ontlasting:
- Sommige mensen met PDS merken dat hun ontlasting slijm bevat, wat een teken kan zijn van irritatie in de darm.
Een gevoel van onvolledige ontlasting:
- Het gevoel dat de darm niet volledig is geleegd, zelfs na een stoelgang.
Verergering van symptomen na het eten:
- Veel mensen met PDS ervaren verergerde symptomen kort na het eten, vooral na het nuttigen van bepaalde voedingsmiddelen.
Misselijkheid:
- In sommige gevallen kan PDS gepaard gaan met een licht gevoel van misselijkheid, vooral tijdens periodes van ernstige symptomen.
Vermoeidheid en slaapstoornissen:
- Chronische buikpijn en ongemak kunnen leiden tot vermoeidheid en problemen met slapen.
Behandeling van PDS
De behandeling van het prikkelbare darmsyndroom (PDS) door een diëtist richt zich op het verlichten van de symptomen door middel van voedingsaanpassingen. De aanpak is vaak individueel afgestemd, omdat de triggers voor PDS van persoon tot persoon kunnen verschillen. Hier zijn de belangrijkste elementen van een behandeling door ons als diëtisten:
- Voedingsanamnese:
De diëtist begint met het in kaart brengen van je huidige eetpatroon, levensstijl, en symptomen. Het bijhouden van een voedingsdagboek kan helpen om verbanden te leggen tussen voedselinname en PDS-symptomen.
- Dieetaanpassingen:
Low FODMAP-dieet:
Een van de meest gebruikte en effectieve diëten voor PDS is het Low FODMAP-dieet. FODMAPs zijn koolhydraten die moeilijk verteerbaar zijn en fermentatie in de darmen kunnen veroorzaken, wat leidt tot gasvorming, een opgeblazen gevoel, en andere PDS-symptomen.
Dit dieet bestaat uit drie fasen:
- Eliminatiefase: Het vermijden van alle FODMAP-rijke voedingsmiddelen gedurende enkele weken.
- Herintroductiefase: Het geleidelijk herintroduceren van FODMAPs om te identificeren welke specifieke voedingsmiddelen symptomen veroorzaken.
- Personaliseringsfase: Het opstellen van een langdurig dieet dat alleen de problematische FODMAPs beperkt, terwijl je een zo gevarieerd mogelijk dieet behoudt.
Identificatie en eliminatie van triggers:
De diëtist helpt bij het identificeren van specifieke voedseltriggers buiten FODMAPs, zoals:
- Vetrijke voedingsmiddelen
- Kruiden en specerijen zoals chilipeper
- Cafeïne en alcohol
- Grote maaltijden of het eten van te snel
Indien nodig worden deze voedingsmiddelen tijdelijk of permanent uit je dieet verwijderd.
Verhogen van de vezelinname:
Vezels kunnen helpen bij het reguleren van de stoelgang. Bij obstipatie kan de diëtist adviseren om de inname van vezels te verhogen (zoals havermout, peulvruchten, en volkorenproducten), zodat klachten kunnen verminderen. Ook kunnen acacia vezels of psylliumvezels worden ingezet tijdens de behandeling.
Vochtinname:
De diëtist benadrukt het belang van voldoende water drinken, vooral als je meer vezels consumeert. Dit helpt om de spijsvertering soepel te laten verlopen en obstipatie te voorkomen.
Regelmatige maaltijden:
Eet regelmatig en vermijd lange periodes van vasten of te veel eten in één keer. Regelmatige, kleinere maaltijden kunnen de belasting van de darmen verminderen. We adviseren 3 hoofdmaaltijden en 2-3 voedzame en gezonde tussendoortjes, waarbij je om de 2,5-3 uur iets eet.
Pepermuntolie(capsules):
De diëtist bepaald of pepermuntolie(capsules) in het behandelplan worden toegevoegd. Pepermuntolie kan symptomen van PDS verlichten. De diëtist bespreekt hoelang en hoe vaak per dag er voor een pepermuntoliecapsule gekozen moet worden.
Probiotica
Probiotica zijn levende micro-organismen (meestal bacteriën) die gunstig kunnen zijn voor de gezondheid, met name voor de darmflora. Ze kunnen ervoor zorgen dat ontstekingen worden geremd en symptomen van PDS verminderen. Samen met een diëtist wordt er gekeken naar welke probiotica geschikt is voor de cliënt.
- Levensstijladviezen:
Naast dieetmaatregelen kan de diëtist ook adviseren over stressmanagement, aangezien stress een belangrijke rol kan spelen bij PDS. Dit kan ontspanningstechnieken, lichaamsbeweging, en slaaphygiëne omvatten.
- Follow-up en aanpassingen:
Regelmatige follow-up sessies met de diëtist zijn belangrijk om de effectiviteit van de dieetmaatregelen te evalueren en zo nodig aanpassingen te maken.
Het doel van de behandeling is om de symptomen te verminderen en de kwaliteit van leven te verbeteren door middel van een op maat gemaakt dieetplan dat past bij de individuele behoeften en tolerantie van de patiënt.
Afsluiting
De behandeling van het prikkelbare darmsyndroom (PDS) door een diëtist richt zich op het verlichten van symptomen via voedingsaanpassingen. Dit omvat vaak het Low FODMAP-dieet, het identificeren van specifieke voedseltriggers, het verhogen van de vezelinname, en het aanmoedigen van regelmatige maaltijden en voldoende vochtinname. Door een gepersonaliseerde aanpak helpt de diëtist om PDS-symptomen te verminderen en de levenskwaliteit te verbeteren.
Dus, ben jij of ken jij iemand met prikkelbare darmsyndroom? Neem dan contact op met ons via info@westland-gezond.nl of bel naar 0174 – 266 910